یخچال خشتی میبد
.یخچال خشتی شهرستان میبد بنایی قدیمی مخصوص ساخت و نگهداری یخ بوده است که در در جوار چاپارخانه، آبانبار و رباط شاه عباسی میبد قرار دارد.
این یخچال که قدمت آن به پیش از دورهی قاجار و احتمالا صفویه می رسد، یکی از معدود یخچالهای به جای مانده در استان یزد است که از خشت و گل ساخته شده است. بخشهای عمدهی این بنای باشکوه عبارتند از: دیوارهای سایه انداز، حوض یخ بند، مخزن یخچال و گنبد.
از ویژگی مهم این یخچال، به کارگیری درست و مدیریت مناسب منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک ایران بوده است؛ با ساخت این یخچال ها نه تنها تابستان های گرم و سوزان با دشواری های کمتری طی میشد، بلکه برای دیگر فصلهای سال و مواقع کم آبی و خشکسالیهای احتمالی نیز ذخایر آب در دسترس بود. کارایی یخچالها در سال دوبار صورت میگرفت؛ یکی در میانهی زمستان که برای انباشتن یخ در مخزن و پوشاندن سطح یخ با پوشال و کاه و دیگری در میانهی تابستان جهت بهره برداری از یخهای انباشتی برای شرب و نیازهای دیگر.روش تهیهی یخ به این صورت بود که در طول شبهای سرد چلهی زمستان، آب نهر یا قنات را از مسیر آبروها به حوض یخ بند هدایت میکردند تا اینکه یخی ضخیم، فشرده و چند لایه در یخ بندها تشکیل شود. پس از تشکیل یخ، آن را شکسته و در پاچال میریختند و در بین تکه های یخ، آب میپاشیدند تا فشرده شوند و اینکار باعث میشد تا دیرتر ذوب گردند. آبی که .از ذوب یخ بهدست میآمد، نیز به حال خود رها نمیشد؛ یک راه آب باریک در پایین پاچال درست شده بود تا مقدار آب ناچیزی که از ذوب احتمالی یخ ها بهوجود میآمد، به سمت چاه سرازیر گردد.