اگر با فهرست 28 اثر ملموس ثبت شده در یونسکو آشنایی داشته باشید، حتما نام باغ پهلوان پور را در بین این اسامی شنیده اید.
پیشینه و قدمت این باغ به اواخر دوره قاجاریه برمی گردد. جالب است بدانید که این باغ در ابتدا متعلق به شخصی به نام «حسن ملارضا» بوده، که بعد از او مالکیت باغ در اختیار دامادش آقای «علی پهلوان‌پور» قرار می گیرد. آقای پهلوان پور یکی از تاجران یزدی در آن زمان بوده و همانطور که مشهود است، نام باغ، از نام ایشان گرفته شده است.
باغ تاریخی پلوان پور به عنوان یک نمونه از باغ های اصیل ایرانی در مهر ماه سال1381 هجری شمسی، در فهرست آثار ملی ایران، و در سال 2011 در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت رسید.

ویژگی های باغ پهلوان پور
در بدو ورود به باغ، جوی آبی که از وسط باغ عبور کرده و درختان چنار کهنسالی که دور جوی آب قرار دارند توجهتان را جلب می کنند. جوی آب، نشئت گرفته از قناتی به اسم قنات حسن آباد است.
علاوه بر این قنات، دو قنات دیگر به نام های شاه  حسینی و مزویرآباد، آبیاری این باغ را بر عهده دارند.
همانطور که گفته شد، اطراف جوی آب را درختان چنار کهنسالی در بر گرفته است. اما درختان میوه دار نیز مانند بادام، خرمالو و انار هم در این باغ دیده می شود که نشان دهنده این است جدا از آب و هوای گرم استان یزد، این منطقه دارای آب و هوایی نسبتا خنک است که با سایر مناطق استان کمی تفاوت دارد.

معماری باغ پهلوان پور
به طور کلی میتوان سبک معماری باغ را، به تلفیق معماری کوشکی و حیاط مرکزی نسبت داد.
در پایینتر، به توصیف بخش های مختلف باغ می پردازیم.

مجموعه ورودی که برج، اصطبل و کاهدان را شامل میشود:
در ابتدای ورود به باغ، با این سه بنا مواجه می شویم که کاربری آنها مشهود است. هر سه این بخش ها، همگی در زمان قاجار ساخته شده ولی تزئینات بنای برج، مربوط به دوره زندیه میباشد.

کوشک:
گفتنی است که زیباترین و باشکوه ترین بنای موجود در باغ، کوشک (شربت خانه) است. این بنا در دوره قاجار ساخته شده و دارای 2.5 طبقه است و در امتداد مسیر اصلی باغ قرار دارد. با ورود به داخل آن قسمت های مختلفی را مثل تالار، گوشواره ها، عمارت کلاه فرنگی و حوض خانه را مشاهده خواهید کرد.
زیبایی های خاص کلاه فرنگی مثل کادربندی های زیبا و تزئینات دیدنی آن، باعث شده تا به عنوان نفیس ترین بخش کوشک از آن یاد شود. البته که رد شدن جوی آب قنات حسن آباد از وسط کوشک، در نفیس بودن کوشک بی تاثیر نیست.

زمستان خانه:
قدمت این قسمت از باغ به دوره پهلوی می رسد و جدیدتر است. یک طبقه است و اتاق های نشیمن، پستو، مطبخ و طنبی می شود. زمستان خانه را به گونه ای ساختند تا امکان استفاده از آن در فصل زمستان فراهم باشد.
کارگاه‌های قالی‌بافی، ریسندگی و انبار:
این قسمت همچون کوشک، در دوره قاجار ساخته شده و همان طور که از عنوانشان مشهود است، مربوط به فعالیت های مختلف کارگران باغ بوده است.

موزه مردم شناسی:
این موزه قبل از آنکه در باغ فعالیت داشته باشد، در یکی از حمام های تاریخی شهر مهریز با نام حمام استهریج فعالیت می کرد و بعدا به این مکان منتقل شد. در این موزه بیش از 400 اثر که انواع ابزارآلات مشاغل بومی، ظروف پخت و پز غذا، کتیبه های قدیمی، پوشاک سنتی و ... را شامل می شود.

سایر بخش های باغ:
سالیان بعد در حفاری هایی که انجام شد، بخش هایی همچون آشپزخانه، انباری و حمام از زیر خاک بیرون آورده شد که این بخش ها در کنار کوشک قرار دارند.
در بخش شمالی باغ، بنایی وجود دارد که مکان زندگی و کارگاه خدمتگزاران باغ بوده است.

باغ پهلوان پور امروزه در چه و ضعیتی است؟
این باغ از سال 1388 به عنوان یک اقامتگاه آغاز به کار کرد. حدود 13 اتاق با معماری و طراحی سنتی در ظرفیت های یک تا چهار تخته شامل می شود به هتل شده است و فرصت خوبی را برای اقامت در این باغ زیبا فراهم آورده است.
پارکینگ هتل، با ظرفیت 400 خودرو و چشم اندازی زیبا رو به فضای سرسبز باغ است.
در محیط هتل و باغ، امکانات متعددی برای آسایش و تجربه به یاد ماندنی مسافران و گردشگران، نظیر: زمین فوتبال و والیبال ساحلی، میز تنیس، فوتبال دستی، تدارک دیده شده است.

نکات بازدید از باغ پهلوان پور
گردشگران میتوانند از ساعت 8 صبح الی 18:30 از باغ بازدید کنند.
باغ پهلوان پور در روز های ۲۸ صفر، تاسوعا و عاشورا، شهادت امام علی (ع) و امام جعفر صادق (ع)، رحلت امام خمینی (ره) تعطیل است و امکان بازدید از آن، در این ایام فراهم نیست.
برای دیدن بهترین چشم انداز این باغ، بهتر است در فصل پاییز به این باغ مراجعه کنید.
این باغ در شهرستان مهریز استان یزد در خیابان مطهری قرار دارد.